Jedną z najnowszych propozycji wytwórni DUX jest płyta z fortepianowymi utworami Roberta Schumanna w wykonaniu rosyjskiej pianistki – Iriny Władimirownej Pietrowa- Czukowskiej. Na płycie znajdują się utwory Schumanna z lat 30. XIX wieku, które charakteryzują się silnym nasyceniem emocjonalnym.
Utwory na płycie zostały ułożone w kolejności chronologicznej. Jako pierwszy utwór słyszymy Intermezzi op. 4 skomponowane w 1832 roku. Utwór został poświęcony Janowi Kalivodzie – czeskiemu kompozytorowi i skrzypkowi. Kompozycja zawiera sześć różnych utworów (Allegro quasi maestoso, Presto a capriccio, Allegro marcato, Allegro semplice, Allegro moderato, Allegro). Tytuł nawiązuje do praktyki barokowej wprowadzania wstawek muzycznych o charakterze komicznym w operze seria, które w odrębny gatunek przekształciły się na przełomie XVII i XVIII wieku. W wieku XIX intermezzem była nazywana środkowa część formy trzyczęściowej lub cyklu sonatowego. Po raz pierwszy tej nazwy jako samodzielnego utworu użył właśnie Robert Schumann, a do tej tradycji będzie się później odwoływał Johannes Brahms[1]. Utwór charakteryzuje się oryginalnością formy, subtelnym psychologizmem, szerokim wachlarzem stanów emocjonalnych. Słuchając interpretacji Iriny Czukowskiej, możemy w wyraźny, a jednocześnie piękny sposób poznać niezwykłą złożoność tego utworu. Pianistka buduje odpowiednie napięcie – tam, gdzie potrzeba jej dźwięk jest pewny, silny. Z kolei bardziej liryczne fragmenty charakteryzują się niezwykłą śpiewnością, subtelnością i delikatnością dźwięku.
Następnie przechodzimy do Utworów fantastycznych (Fantasiestücke) op. 12, które powstały w 1837 roku i zostały poświęcone Annie Robinii Laidlaw – brytyjskiej pianistce. Utwór jest albumem muzycznym, który zawiera osiem samodzielnych utworów muzycznych – Des Abends (Wieczorem), Aufschwung (Wzlot), Warum? (Dlaczego?), Grillen (Dziwadła), In der Nacht (Nocą), Fabel (Bajka), Traumes Wirren (Majaki senne), Ende vom Lied (Skończona pieśń). Również i w tej kompozycji pianistka buduje napięcie wynikające z charakteru emocjonalnego dzieła – gdzie metafora, namiętność czy wieloznaczność mieszają się z frywolnością, groteską czy łobuzerstwem. Cały nastój różnorodności pianistka czuje i oddaje w bezbłędny sposób.
Płytę zamykają 4 utwory na fortepian (4 Klavierstücke) op. 32, które powstały w ostatnich latach dekady (1838-1939). Opus został poświęcony Amalii Rieffel – córce organisty z Flensburga, Wilhelma Rieffela. W skład tej kompozycji wchodzą utwory z różnych lat, które nie znalazły miejsca w dotychczasowych kompozycjach Roberta Schumanna. W albumie widać już te tendencje kompozytora, które zostały rozwijane w jego późniejszej twórczości: emocjonalna powściągliwość wypowiedzi, większe znaczenie racjonalnych postaw, dbałość o barokowe formy instrumentalne, kameralne traktowanie instrumentu bliższe tradycji domowego muzykowania[2]. Umiejętności techniczne Iriny Czukowskiej oraz wyczucie klimatu utworu pozwalają jej budować niezwykle spójną i świadomą interpretację.
Pianistka świetnie oddaje klimat i charakter utworów. Jej technika i wyczucie nastroju pozwala w niezwykły sposób poczuć emocje kompozycji Schumanna. Pianistka perfekcyjnie potrafi przejść od skrajnych emocji w obrębie poszczególnej części utworu: od silnego forte do przepięknego liryzmu i piano. Jej interpretacje cechuje wyczucie stylu Schumannowskiego i specyfiki jego utworów. Są spójne i przemyślane. Nie ma w nich miejsca na przypadek czy pomyłkę nastroju. Pianistka wyczuwa wszelkie niuanse utworu związane z ich duchową sferą. W jej grze słychać świadomość i odpowiedzialność za interpretacje. Płyta jest na pewno godna uwagi, a spójność chronologiczna i stylistyczna sprawia, że słuchacz otrzymuje niezwykły wachlarz możliwości kompozycyjnych Schumanna i jednocześnie ewolucję stylistyczną twórczości.
Robert Schumann: Irina Chukovskaya (DUX 1409)
Lista utworów:
Intermezzi, Op. 4 (1832)
1. I Allegro quasi maestoso
2. II Presto a capriccio
3. III Allegro marcato
4. IV Allegro semplice
5. V Allegro moderato
6. VI Allegro
Fantasiestücke, Op. 12 (1837)
7. I Des Abends
8. II Aufschwung
9. III Warum?
10. IV Grillen
11. V In der Nacht
12. VI Fabel
13. VII Traumes Wirren
14. VIII Ende vom Lied
4 Klavierstücke, Op. 32 (1838-1839)
15. I Scherzo
16. II Gigue
17. III Romanze
18. IV Fughette
Anna Kruszyńska
okładka płyty / materiały prasowe
[1] Informacja w książeczce dołączonej do płyty, str. 6.
[2] Informacja w książeczce dołączonej do płyty, str. 8.